Tìm hiểu đấu thầu tư nhân ở Việt Nam với các nước Đông Nam Á

Đấu thầu tư nhân đóng vai trò quan trọng trong việc hoạt động liên tục của các doanh nghiệp trong nền kinh tế và tăng cường hiệu quả kinh tế cho các dự án của doanh nghiệp. Tuy nhiên, môi trường và quy trình đấu thầu được quy định khác nhau giữa các quốc gia. Bài viết này so sánh đấu thầu tư nhân ở Việt Nam với một số nước Đông Nam Á như Singapore, Thái Lan và Indonesia.

Quy định và khung pháp lý của đấu thầu tư nhân

• Việt Nam:
  • Tại Việt Nam hiện nay chỉ có quy định về đấu thầu vốn nhà nước được quy định trong Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn. Quá trình đấu thầu được yêu cầu đảm bảo tính minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả. 
  • Đấu thầu tư nhân không chịu sự điều chỉnh trực tiếp của Luật Đấu thầu mà được điều chỉnh bởi các hợp đồng dân sự, thương mại, và thỏa thuận giữa các bên.
  • Các doanh nghiệp tự do lựa chọn quy trình và tiêu chí đấu thầu, miễn sao tuân thủ pháp luật chung (Bộ luật Dân sự, Luật Doanh nghiệp).
  • Thiếu chuẩn hóa và phụ thuộc vào sự minh bạch, đạo đức kinh doanh của các bên liên quan.
• Singapore: Đấu thầu tư nhân thường được quy định rõ ràng trong hợp đồng thương mại và tuân theo các thông lệ quốc tế. Tính pháp lý cao, nhấn mạnh minh bạch và công bằng.
• Malaysia: Quy định đấu thầu tư nhân thường linh hoạt nhưng có các hướng dẫn về quản lý rủi ro và tiêu chuẩn ngành để đảm bảo chất lượng.
• Indonesia: Đấu thầu tư nhân thường phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt do các tổ chức ngành (industrial associations) đặt ra, mặc dù vẫn mang tính tự quản cao.

Quy trình đấu thầu tư nhân

Tại Việt Nam:

• Quy trình chưa thực sự tiêu chuẩn hóa, thường phụ thuộc vào từng doanh nghiệp hoặc dự án.
• Các doanh nghiệp lớn có xu hướng sử dụng đấu thầu khép kín (mời nhà thầu quen thuộc hoặc qua quan hệ), khiến doanh nghiệp mới khó tiếp cận cơ hội.
• Quy trình online hóa trong đấu thầu tư nhân còn hạn chế.

Tại các nước Đông Nam Á khác:

• Singapore: Thường sử dụng nền tảng công nghệ cao (e-procurement) để triển khai đấu thầu, tăng tính cạnh tranh và minh bạch.
• Thái Lan: Đấu thầu tư nhân thường kết hợp yếu tố công khai và khép kín, nhưng có quy trình rõ ràng trong đánh giá năng lực và đề xuất kỹ thuật.
• Indonesia: Quy trình đấu thầu tư nhân thường được thực hiện qua các kênh truyền thống khá giống với Việt Nam hiện nay nhưng đang có xu hướng chuyển đổi số.

Minh bạch và cạnh tranh trong đấu thầu tư nhân

• Việt Nam: Thách thức lớn nhất là tính minh bạch. Các dự án đấu thầu tư nhân đôi khi bị chi phối bởi lợi ích cá nhân hoặc quan hệ thân hữu. Ngoài ra việc thiếu các nền tảng công khai để đăng thông tin mời thầu hoặc kết quả trúng thầu cũng là một trở ngại cho sự mình bạch và cạnh tranh trong đấu thầu tư nhân.
• Singapore: Công nghệ số giúp tăng tính minh bạch, giảm thiểu nguy cơ gian lận và đảm bảo cạnh tranh công bằng.
• Thái Lan và Indonesia: Cũng tương tự như Việt Nam, cả hai nước gặp thách thức lớn về việc đảm bảo minh bạch trong đấu thầu, dù có những nỗ lực cải thiện.

• Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ đấu thầu: https://support.dauthau.net 
• Kênh chat: m.me/dauthau.net
• Hotline: 0904.634.288 hoặc 024.8888.4288
• Email: [email protected]